ނަފްސާނީ ބަލިތަކަށް އަވަސްކަޅިއެއް

ނަފްސާނީ ދުޅަހެޔޮކަމުގެ ވާހަކައަކީ މިއަދު ރާއްޖޭގައިވެސް އާންމުގޮތެއްގައި ދެކެވޭވާހަކައެކެވެ. މީގެ 10 ވަރަކަށް އަހަރު ކުރިއަށް ބަލާލާއިރު އެވާހަކަތަކަކީ "ނުދައްކާ" ވާހަކައެވެ. ޑިޕްރެޝަންއާއި، އޯސީޑީއާއި އަދި މިނޫންވެސް ބަލިތަކުގެ ވާހަކަދެއްކުމަކީ ލަދުވެތި އަދި މީހުންގެ ނަފުރަތު ލިބޭކަންކަމަށް އޮންނަނީވެފައެވެ. ޝިޒޮފްރޭނިޔާފަދަ ބަލިތައް ތަހައްމަލުކުރާ ފަރާތްތަކަކީ "މޮޔައިން"ގެ ގޮތުގައި ލޭބަލްކުރެވި، ހަނދުބޮޑުވުމުން ވާ ގޮތެއްކަމަށް ބެލެވި މުޖުތަމައުންއެކަހެރި ކުރެވޭތަނަކީ އާންމުކޮށް ފެނުނުތަންތަނެވެ. އެމީހުންގެ ޖަގަހަޔަކީ ހަމައެކަނި "ގުރައިދޫ" ކަމުގައި ދެކުމަކީވެސް އާންމުކަމެކެވެ. މިއަދު ނަފްސާނީބަލީގެ ވާހަކަ ދެއްކުން އާންމުވިޔަސް އެފަދަ ބަލިތަކުގެ ފަރުވާއާއި، ބަލިތައްދެނެގަތުމާއި ވަށާޖެހޭފަރުވާއެއް ދިނުމުގައި ރާއްޖޭގައި ބޮޑެތި ގޮންޖެހުންތަކެއް އަދިވެސް އެބަހުއްޓެވެ.ކަމުގެ މާހިރުން މަދުވުމާއި އެކަށީގެންވާ "ޕާތްވޭސް"ތަކެއް ހެދިފައިނެތީއެވެ. މިބަލިތަކަށް އާންމުންގެ ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތްވެސް މަދީއެވެ. އެހެންކަމުން ދުނިޔޭގެ ސިއްޙަތު ޖަމިއްޔާގެ މައުލޫމާތުތަކަށް ބަލައި، އަހަރެމެންގެ ތެރޭގައި އެންމެ އާންމު ނަފްސާނީ ބައެއް ބަލިތަކުގެ ތަފާސް ހިސާބަށާއި އެބަލިތަކުގެ ބައެއް އަލާމާތްތަކަށް މިލިޔުމުގައި ނަޒަރެއް ހިންގާލުމަށް ގަސްތުކުރަމެވެ.

ދުނިޔޭގެ ސިއްޙަތު ޖަމިއްޔާގެ ލިޔުންތައް ބުނާގޮތުން 2019 ވަނަ އަހަރު ދުނިޔޭގެ ކޮންމެ 8 މީހަކުން 1 މީހަކު ނުވަތަ 970 މިލިއަން މީހުން ނަފްސާނީބަލި ތަހައްމަލުކުރަމުން ދިޔައެވެ. އޭގެތެރެއިން ބޮޑު % އަކީ "ޑިޕްރެޝަން" އަދި "އެންޒައިޓީ" އެވެ.2020 ވަނައަހަރު ކޮވިޑް-19 ގެ ކަޅުވިލާގަނޑުގެ ދަށުގައި ތިބި އިރު މިއަދަދުތައް އެތައްގުނައަކަށް އިތުރުވެގެން ދިޔައެވެ.

އެންޒައިޓީ ޑިޒޯޑާރސް

2019 ވަނަ އަހަރު 301 މިލިއަން މީހުން މިބައްޔާއެކު ދިރިއުޅެމުންދިޔަކަމަށް ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތުޖަމިޔްޔާއިންބުނެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން 58 މިލިއަންއަކީ ކުޑަކުދިން އަދި ފުރާވަރުއުމުރުގެ ކުދިންނެވެ. "އެންޒައިޓީ ޑިޒޯޑާރސް"އަކީ އާދަޔާހިލާފަށް ކަންކަމާއި ހާއްސްވުމާއި ބިރުގަތުމާއި އަދި އެކަމުގެ ސަބަބުން މިޒާޖާއި ދިރިއުޅުމަށް ބަދަލު އަންނަބައްޔެކެވެ. ބަލީގެ އުދަނގުލުގެ ސަބަބުން އާންމު ދިރިއުޅުމަށާއި ދުވަހުގެ މަސައްކަތްތަކަށް ބުރޫއަރައެވެ. "އެންޒައިޓީ ޑިޒޯޑާރސް" ގެ ތެރޭގައި ތަފާތު ބާވަތްތަކުގެ ބަލިތައް ހިމެނެއެވެ. މިގޮތުން އާންމުގޮތެއްގައި ވަކިކަމެއް ނޭނގި ހާސްވެފައިހުރުން (ޖެނެރަލައިޒްޑް އެންޒައިޓީ)، ކުއްލިއަކަށް ހާސްވެ އެކިކަހަލަ އުދަގޫތައް ކުރިމަތިވުން (ޕޭނިކް އެޓޭކްސް)، ދިރިއުޅުމުގެ ނުވަތަ މުޖުތަމައުގެ އެކިއެކި ކަންކަމާކުރިމަތިލާއިރު މާބޮޑަށް ހާސްވެ ޖެހިލުންވުން (ސޯޝަލް އެންޒައިޓީ)، އެމީހަކާއި ގާތް ނުވަތަ ލޯބިވާ މީހުނާވަކިވާ ވަގުތު ނުވަތަ ވަކިވެދާނެތީ މާބޮޑަށް ހާސްވެ ކަންބޮޑުވުން (ސެޕަރޭޝަން އެންޒައިޓީ) ހިމެނެއެވެ. މީގެން ކޮންމެކަމަކީވެސް އެކަމެއްގެ ހުރި މިންވަރާއި މީހާގެ އުމުރާއި، ދިރިއުޅުމުގެ ހާލަތައްބަލާ ފަރުވާހޯދާ ކަނޑައަޅަން ޖެހޭ ބަލިތަކެކެވެ.

ޑިޕްރެޝަން

ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމިއްޔާގެ ހިސާބުތައް ދައްކާގޮތުން 2019 ވަނަ އަހަރު 280 މިލިއަން މީހުން ދިރިއުޅެމުންދިޔައީ "ޑިޕްރެޝަން" އާއެކުގައެވެ. މީގެ ތެރޭގައި 23 މިލިއަން ކުޑަކުދިން އަދި ފުރާވަރުގެ ކުދިން ހިމެނެއެވެ. "ޑިޕްރެޝަން"އަކީ އަހަރެމެން އާންމު ހާލަތުގައި ދިރިއުޅުމުގައި އެކިކަންކަމާ ގުޅިގެން މި އިހްސާސްކުރާ މޫޑު ބަދަލުވުމާއި ހިތްހަމަ ނުޖެހުމެއްނޫނެވެ. މިސާލެއްގެ ގޮތުން މިއަދު އޮފީހުގެ ވެރިމީހާއާއި ޖެހުނު މައްސަލައެއްގެ ސަބަބުން ހިތްހަމަނުޖެހި ކުރުމުއްދަތަކަށް އެކަމާ ހާސްވެފައި ހުރުމަކީ ނުވަތަ ދެރަވުމަކީ "ޑިޕްރެޝަން" އެއް ނޫނެވެ.
"ޑިޕްރެސިވް އެޕިސޯޑެއްގައި" މީހާ ވަރަށް ބޮޑަށް ދެރަވުމާއި، ރުންކުރުވެ ހިތްހަމަނުޖެހިފައި ހުރުމާއި، އެކަނިވެރިކަން އިހުސާސްކުރެވެއެވެ. މިއަށްކިޔަނީ "ޑިޕްރެސިވް މޫޑް"އެވެ. މީގެ އިތުރުން ދުވަހުގެ ގިނަވަގުތުގައި، ހަފްތާގެ ކޮންމެދުވަހެއްގައިހެން 2 ހަފްތާއަށްވުރެ އިތުރުވަންދެން އާންމުކޮށް ކުރާކަންތައް ކުރަން ބޭނުންނުވުމާއި، ކަންކަމުން އުފާވެރިކަމާއި، ހިތްހަމަޖެހުން ނުލިބުންވެސް ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ކަންކަމަށް ސަމާލުކަންދޭން އުދަގޫވުމާއި، އަމިއްލަ ނަފްސަށްކުރާ އިތުބާރުކުޑަވުމާއި، ހުރިހާކަމެއްގައި އަމިއްލަ ނަފްސުކުށްވެރިކުރުމާއި، ކުރިމަގާއި ދޭތެރޭ އުއްމީދު ކުޑަވުމާއި،އަމިއްލަ ނަފްސަށްގެއްލުން ދިނުމާއި މަރުވުމުގެ ހިޔާލުތައްކުރެވުން ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ނިދުމުގެ އާދަތަކަށް ބަދަލު އައުމާއި، ބަރުދަނަށް ބަދަލުއައުމުގެ އިތުރުން ގިނަވަގުތުތަކުގައި ގައިންވަރުދޫވެ ވަރުބަލިކަން އިހުސާސްކުރެވުން ހިމެނެއެވެ.

ބައިޕޯލާރ ޑިޒޯޑާރ

ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމިއްޔާ ބުނާގޮތުން 2019 ވަނަ އަހަރު 40 މިލިއަން މީހުން "ބައިޕޯލާރ ޑިޒޯޑާރ" ތަހައްމަލު ކުރިއެވެ. މިބަލި ތަހައްމަލު ކުރާމީހުން "ޑިޕްރެސިވް އެޕިސޯޑްސް" އަދި "މޭނިއަކް އެޕިސޯޑްސް" ތަހައްމަލުކުރެއެވެ. "ޑިޕްރެސިވް އެޕިސޯޑްސް" ގައި "ޑިޕްރެސިވް މޫޑް" އިހުސާސްކުރެވެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި މިހިމެނެނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދެރަވުމާއި، ރުންކުރުވެ ހިތްހަމަނުޖެހިފައި ހުރުމާއި، އެކަނިވެރިކަން އިހުސާސް ކުރެވުމާއި މީގެ އިތުރުން ދުވަހުގެ ގިނަވަގުތުގައި، ހަފްތާގެ ކޮންމެދުވަހެއްހެން 2 ހަފްތާވަންދެން އާންމުކޮށް ކުރާކަންތައް ކުރަން ބޭނުންނުވުމާއި، ކަންކަމުން އުފާވެރިކަމާއި، ހިތްހަމަޖެހުން ނުލިބުމެވެ.

"މޭނިކް" އެޕިސޯޑުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ ރުންކުރުވުމާއި، "ޔޫފޯރިޔާ" (އާދަޔާ ހިލާފަށް އުފާވެ/ހަލުވިވެގެން އުޅުން)، އާންމުކޮށް ވާހަކަ ދައްކާވަރަށް ވުރެ ގިނައިން ނޫނީ އަވަސްއަވަހަށް ވާހަކަދެއްކުމާއި، އަވަސްއަރުވާލައިގެން އުޅުމާއި، އަވަސްއަވަހަށް ވާހަކަ އާއި ކުރާކަންތައް އިތުރުވުމާއި، އަވަސްއަވަހަށް ވިސްނުންބަދަލުވެ، އެއްކަމެއްގައި ދެމި ހުރުމަށް އުދަގޫވުމާއި، އަމިއްލަ ނަފްސަށް އޮންނަ އިތުބާރު އާދަޔާ ހިލާފަށް އިތުރުވެ، ނިދި ބޭނުންވާވަރުމަދުވުން ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ވިސްނާނުލާ އަދި ފަހަށް ވިސްނާނުލާ ކުއްލިކުއްލިއަށް ނިންމުންތައް ނިންމުން ހިމެނެއެވެ. މިބަލިތަހައްމަލު ކުރާމީހުންނަކީވެސް އަމިއްލަ ނަފްސަށް ގެއްލުންދިނުމާއި މަރުވުމުގެ ހިޔާލުތަކާ ބައެއްފަހަރު ކުރިމަތިލާބަޔެކެވ

ޕީ.ޓީ.އެސް.ޑީ (ބޮޑެތި ހާދިސާ ނުވަތަ ކާރިސާގެ ސަބަބުން ދިމާވާ ނަފްސާނީ މައްސަލަ)

އެކިއެކި ސަރަހައްދުތަކުގައި ހާއްސަގޮތެއްގައި ހަނގުރާމަ އަދި އެކިކަހަލަ ކާރިސާތައް ހިނގަމުންދާ ސަރަހައްދު ތަކުގައިވެސް މިއީ އާންމު ބައްޔެކެވެ. ބޮޑެތި ހާދިސާ ނުވަތަ ކާރިސާތަކާއި ކުރިމަތިވާ ނުވަތަ ގިނަ މުއްދަތަކަށް ނަފްސާނީ ނުވަތަ ޖިސްމާނީ އަނިޔާ ތަހައްމަލު ކުރާމީހުން މިބައްޔަށް ހުށައެޅުމުގެ ފުރުސަތުބޮޑެވެ. މިބަލީގެ އަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި

1. ދިމާވި ހާދިސާގެ ތަކުރާރުވަމުންދާކަމުގެ އިހުސާސް ކުރެވުން.(އެހާދިސާގެ ހަނދާންތައް ހިތުގައި ހަރުލާފައި ހުރުމާއި، ރޭގަނޑު ހުވަފެނުގެ ގޮތުގައި ފެނުމާއި، ކުއްލިކުއްލިއަށް އެވަގުތަށް އިއާދަވާކަމުގެ އިހުސާސްކުރެވުން)

2. އެހަނދާންތައް އާވެދާނެފަދަ ތަންތަނާއި ކަންކަމުން ދުރުވުމަށް މަސައްކަތްކުރުން. (މިސާލަކަށް ކަނޑުމަތީގެ ހާދިސާއަކާއި ކުރިމަތިވިފަހުން ދެން ކަނޑުމަގުން ދަތުރު ނުކުރުން.)

3. އަބަދުވެސް ކަމެއް ގޯސްކޮށް ވާން އުޅޭކަމުގެ އިހުސާސްކުރެވި ސިހުމެއްގެ ތެރޭގައި ހުރުން.

މިބަލީގެ އުނދަގޫތައް ހަފްތާތަކަށް ދެމިގެންގޮސް އާންމު ދިރިއުޅުމުގެ ކަންތައްތަކަށް ބުރޫ އަރާ ހިސާބަށް ދެއެވެ.  

ޝިޒޮފްރެނިޔާ

ޝިޒޮފްރެނިޔާގެ ބަލި ތަހައްމަލުކުރާ 24 މިލިއަން މީހުން ދުނިޔޭގައި އުޅެމުންދާކަމަށް ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތުޖަމިއްޔާއިން ބުނެއެވެ. އެއީ އާބާދީގެ ކޮންމެ 300 މީހަކުން 1 އެކެކެވެ. ޝިޒޮފްރޭނިޔާގެ އަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި "ޕާރސެޕްޝަން" އަށް ބަދަލުއައުމާއި އޭގެ ސަބަބުން ގަބޫލުކުރާ ގަބޫލުކުރުންތައް އާންމު ވިސްނުންތަކާއި ތަފާތުވެ' މިޒާޖާއި ދިރިއުޅުމަށް ބަދަލުއާދެއެވެ. މިއާއެކު ވިސްނުމަށް ބަދަލުއައިސް، ކުށްހީތައް ކުރެވުމާއި (ޑިލޫޝަންސް)، ވުޖޫދުގައި ނެތްތަކެތި ފެނުމާއި، އަޑުތައް އިވުމާއި،(ހަލޫސިނޭޝަންސް)، މުޖުތަމައުގެ ހަމަތަކާއި އުސޫލުތަކާއި ހިލާފުގޮތްގޮތަށް އަމަލުތައް ހުރުން ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން މީހާގެ "ކޮގްނިޝަން" އަށްވެސް ބަދަލުއާދެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އައު ތަކެތި ދަސްކުރަން އުދަގޫވުމާއި، ލިބޭ މައުލޫމާތު ބޭނުންކުރަން ނޭގުމާއި، އެކިކަހަލަ ނިންމުންތައް ނިންމުމަށް އުދަގޫވުން ހިމެނެއެވެ. ޒާތުގައި ފަރުވާކުރަން އުދަނގު ބައްޔެއްނަމަވެސް ފަރުވާގެ އެކި އޮޕްޝަންސްތައް މިއަދު އެބަހުއްޓެވެ.

ކެއިންބުއިމުގެ އާދަތަކާއި ގުޅުންހުރި ނަފްސާނީ މައްސަލަތައް

2019 ވަނަ އަހަރު 14 މިލިއަން މީހުން "އީޓިން ޑިސޯޑަރސް" ނުވަތަ ކެއުމާއި ގުޅުން ހުރިބަލިތަކަށް ފަރުވާ ހޯދިކަމަށް ހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން 3 މިލިއަން ކުޑަކުދިން އަދި ފުރާވަރުގެ ކުދިން ހިމެނެއެވެ.މިބަލިތަކުގެ ތެރެއިން "އެނޮރެކްސްސިޔާ ނަރވޯސާ" އަދި "ބުލީމިއާ ނަރވޯސާ"ގެ އަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި އާދަޔާ ހިލާފު ކެއުމުގެ އާދަތަކާއި، އާންމުގޮތެއްގައި ބަރުދަނާއި ހަށިގަނޑުގެ ބައްޓަމާއި ދޭތެރޭވިސްނާ އެކަމަށް އާދަޔާ ހިލާފު ސަމާލުކަމެއް ދިނުން ހިމެނެއެވެ. މިއާދަތަކުގެ ސަބަބުން ހާސްކަމާއި އަދި ޖިސްމާނީގޮތުންވެސް ހަށިގަނޑަށް ގެއްލުންވެއެވެ.

"އެނޮރެކްސްސިޔާ ނަރވޯސާ" އާންމުކޮށް ފެށެނީ ފުރާވަރުއިރު ނުވަތަ ކުޑައިރުއެވެ. މިބަލީގެ ސަބަބުން އަމިއްލައަށް މަރުވުމުގެ ހިޔާލުތައް ގިނަވުމާއި ޖިސްމާނީ ގެއްލުމުގެ ސަބަބުން ކުއްލިއަކަށް މަރުވުންފަދަ ކަންތައް ހިމެނެއެވެ."ބުލީމިއާ ނަރވޯސާ"ގެ ސަބަބުން އެހެނިހެން ނަފްސާނީ މައްސަލަތަކަށް މަގުފަހިކުރުވައެވެ.    

ނަފްސާނީބަލީގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ އުޅުމާއި އަޚުލާގީ މައްސަލަތައް

2019 ވަނަ އަހަރު ކުޑަކުދިންނާއި ފުރާވަރުގެ ކުދިން ހިމެނޭހެން 40 މިލިއަން މީހުން "ޑިސްޓްރަޕްޓިވް ބިހޭވިއަރ" ނުވަތަ އާންމު އަހުލާގީ މިންގަނޑަށް ނުފެތޭގޮތަށް އަމަލުތައް ހުރުމުގެ ބައްޔާއި އަދި "ޑިސޯސިއޭޓިވް ޑިސްއޯރޑާސް" ނުވަތަ އަމިއްލަ ވިސްނުމާއި، ހަނދާންތަކާއި، އިހުސާސްތަކާއި، އެމީހާގެ އާދަތަކާއި، އަމިއްލަ ނަފްސާއި އަދި ވަށައިގެންވާ މާހައުލާއި ގުޅުމެއްނެތް ކަމުގައި ހީވުމުގެ ބަލި ތަހައްމަލު ކުރިކަމަށް ސިއްހަތު ޖަމިއްޔާއިން ބުނެއެވެ. މިބަލި ތަހައްމަލުކުރާ މީހުންނަކީ އަހުލާގީ މައްސަލަތައް ހުންނަކަމަށް މުޖުތަމައުގައި ފާހަގަ ކުރެވި، އެކަމުގެ ސަބަބުން އެހެންމީހުނަށް ނުރައްކަލާއި އުދަނގޫކުރިމާވާކަމަށް ފާހަގަ ކުރެވޭ ބަޔެކެވެ. އަދި ގަވާއިދާއި ގާނޫނުތަކަށް ބޯލެނބުމަށް އެފަދަ މީހުންނަށް އުނދަގޫވެއެވެ. އާންމުގޮތެއްގައި މި ބަލިތައް ފެށެނީ ޅައުމުރުގައި ނަމަވެސް ބައެއްފަހަރު އެއަށްވުރެ ދޮށީ އުމުރުތަކުގައިވެސް މިބަލި ފެށޭތަން އާދެއެވެ.

ނިއުރޯޑެވެލޮޕްމެންޓަލް ޑިސްއޯރޑާރސް

ހެދި ބޮޑުވުމުގެ ތެރޭގައި ފެށޭ މިފަދަ މައްސަލަތަކުގެ ސަބަބުން ވިސްނުމުގެ އުނދަގޫތަކާއި، ހެލިފެލިވެ އުޅުމުގެ އުނދަގޫތަކާއި، ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ އުނދަގޫތަކުގެ އިތުރުން މުޖުތަމައުގެ ތެރޭގައި އުޅުމަށް އުދަގޫތަކެއް ކުރިމަތިވެއެވެ. މިއަށް ކިޔަނީ "ނިއުރޯޑެވެލޮޕްމެންޓަލް ޑިސްއޯރޑާރސް"އެވެ. މީގެ ތެރޭގައި "އޯޓިޒަމް ސްޕެކްޓްރަމްގެ" ބަލިތަކާއި އަދި "އޭ.ޑީ.އެޗް.ޑީ" ހިމެނެއެވެ. މިފަދަ ކަންތަކަކީ ކިޔެވުމާއި، އާންމުދިރިއުޅުމާއި އަދި މުޖުތަމައުއަށް ހޭނުމުގައި ކުދިންނަށް ގޮންޖެހުން ކުރިމަތިކުރުވާ ހާލަތްތަކެކެވެ. މިއީ މިފަދަ ބަލިމީހުން އަދި ކުދިންގެ އާއިލާތަކަށްވެސް ތަފާތު ގޮންޖެހުންތަކާއި ކުރިމަތިކުރުވާ ހާލަތްތަކެކެވެ.

މީގެން ކޮންމެ ބައްޔަކީވެސް އެބައްޔެއް ހުރި މިންވަރާއި މީހާގެ އުމުރާއި، ދިރިއުޅުމުގެ ހާލަތައްބަލާ ފަރުވާ ކަނޑައަޅަން ޖެހޭ ބަލިތަކެކެވެ. މިބަލިތައް ދެނެގަނެވޭ އުމުރާއި ބަލީގެ މިންވަރަށްބަލައި މިކަންކަމުގެވެސް ފަރުވާގެ އެކި އޮޕްޝަންސްތައް އެބަހުއްޓެވެ. މަތީގައި ބަޔާންވެފައިވާ ބަލިތަކަކީ ބޭހާއި އެކިކަހަލަ ނަފްސާނީ ފަރުވާއިން ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯދިފައިވާ ބަލިތަކެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ފަރުވާގެ އެހީގައި އާންމުދިރިއުޅުމެއް ހޯދުމުގެ ފުރުސަތުވެސް މިއަދު އެބައޮތެވެ.

ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައި މިބަލިތަކަށް ތަފްސީލީ ނަޒަރަކުން ބަލާލާ، ބަލިތައް ދެނެގަތުމާއި ފަރުވާގައި ހުރި ގޮންޖެހުންތަކަށް އަލި އަޅުވާލުމަށް ގަސްތުކުރަމެވެ. އުއްމީދަކީ ހަކުރުބައްޔާއި އެހެނިހެން ޖިސްމާނީ ބަލިތަކަށް ފާރަވެރިވާފަދައިން ނަފްސާނީ ބަލިތަކަށްވެސް ފާރަވެރިވެ އަހުލުވެރިވާ މުޖުތަމައަކަށް އަހަރެމެންގެ މުޖުތަމަޢުވުމެވެ. ގަބޫލުކުރަން ޖެހޭ ހަގީގަތަކީ ބޭރަށް ފެންނަންނެތް ނަމަވެސް ނަފްސާނީ ބަލިތަކަކީވެސް އަހަރެމެންގެ ދިރިއުޅުމަށް އެތަކެއް ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިކުރުވާ އެކަށީގެންވާ ފަރުވާއާއިނުލާ ބައެއްފަހަރު ނުކުޅެދުންތެރިވެސްކުރުވާ ބަލިތަކެއް، ބަލިމަޑުކަމެއް ކަމެވެ.