ޢިރާޤަކީ އިސްލާމީ ދުނިޔޭގެ ތާރީޚުގައި މުހިންމު ޤައުމެކެވެ. އިސްލާމީ ދުނިޔޭގެ މުހިންމު ބޮޑެތި އާސާރީ އެތަކެއް ބިނާތަކެއް ޢިރާޤުގައި އެބަހުއްޓެވެ. ޢިރާޤަކީ މުސްލިމު ޤައުމަކަށްވީއިރު، މަޒުހަބުތަކުގެ ޚިލާފުތަކާހުރެ، ޢިރާޤުގެ އެތެރޭގައި ބޮޑެތި ހަމަނުޖެހުންތަށް ހިނގައެވެ. އެހެންނަމަވެސް، މުޅި ޢިރާޤު ޢަމާންކޮށް، ބާރުވެރިކަމާއެކު ވެރިކަން ކޮށްލެވުނު ހަމައެކަނި ވެރިޔަކީ ކުރީގެ ރައީސް ޞައްދާމު ޙުސައިން އެވެ.
ޞައްދާމު ޙުސައިންއަކީ ތަފާތު މިޒާޖެއްގެ ރައީސެކެވެ. ހިތްތިރި، ވަރަށް ޖެހިލުންކުޑަ، ސަމާސާ މިޒާޖެއްގެ ބޭފުޅެކެވެ. ޞައްދާމު ޙުސައިންގެ ޒަމާނުގައި ބޮޑެތި ހަނގުރާމަތަކެއް ހިނގައިދިޔައެވެ. ޞައްދާމު ޙުސައިންގެ ޒަޢާމަތުގައި ޢިރާޤު ބާރުގަދަވެގެން އައިގޮތާއި ޞައްދާމު ޙުސައިންގެހުރި ޖެހިލުން ކުޑަކަމާހުރެ، އޭނާގެ މަޤުބޫލުކަން މެދުއިރުމަތީގެ ރައްޔިތުންގެ ކިބައިގައި ބޮޑުވެގެންދިޔައެވެ. ޚާއްޞަކޮށް، ފަލަސްޠީނުގެ މިނިވަންކަމާއި، ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންގެ ރައްކާތެރިކަމަށްޓަކައި ޚާއްޞަ މަސައްކަތް ތަކެއް ކުރެއްވިއެވެ.
ގަލްފު ހަނގުރާމައިގެ ދުވަސްވަރު، ބޭއްވި ކެބިނެޓް ބައްދަލުވުމުގައި، ފަލަސްޠީނު އަންހެންކުއްޖަކު ޞައްދާމު ޙުސައިންއަށް އެޑްރެސްކޮށް، ފޮނުވާފައިވާ ސިޓީގައި އެކުއްޖާއަށް ކޮންމެ ދުވަހަކު އިޒްރޭލުގެ އަނިޔާވެރި ސިފައިންގެ ކިބައިން ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނަށް ލިބޭ އަނިޔާގެ ވާހަކަ ތަފްޞީލުކޮށް ކިޔައިދީފައިވެއެވެ. ޞައްދާމު ޙުސައިންފަދަ ލީޑަރަކަށް، އިޒްރޭލުގެ އަނިޔާވެރިކަން އާކަމަކަށް ނުވާނެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް، އެސިޓީ ކިޔުމަށްފަހު ކީރިތި ކުރައްވައި، ޞިޙްޔޫނީ އިޒްރޭލަށް ފިލާވަޅެއް ދޭންޖެހޭކަމުގައި ޞައްދާމު ޙުސައިން ބުނިކަމަށްވެއެވެ. މިހެން ބުނިތާ، 48 ގަޑިއިރުތެރޭ، އިޒްރޭލު މައިސިޓީ ތެލް އަވީވަށް ޢިރާޤުގެ ސަލާމަތީ ބާރުތަކުން ބޮން އަޅަން ފެށިއެވެ. މިއާއެކު މުޅި އިޒްރޭލްގައި ކުއްލި ޙާލަތު އިޢުލާންކޮށް، އެމެރިކާގެ މަދަދަށް އެދުނެވެ. ނަމަވެސް، ޢިރާޤަށް ރައްދު ޙަމަލަ ދިނުމަށް އިޒްރޭލަށް ނުކެރުނެވެ.
އިޒްރޭލުން ވާގި ހޯދީ އެމެރިކާގެ ސަރުކާރުގައި އެދިގެންނެވެ. އިޒްރޭލަކީ ޢަރަބި ޤައުމުތަކުގައި ޚާއްޞަކޮށް މެދުޢިރުމަތީގައި ހަމަނުޖެހުން ހިންގުމަށްޓަކައި، އެމެރިކާއިން އެހީދީގެން ފައްކާކުރާ ޤައުމެއްކަމުގައި އޭރުވެސް ގިނަ މީޑިއާތަކުން ފާހަގަކުރެއެވެ. ބައިނަލް އަޤްވާމީ ބޮޑެތި މީޑިއާތަކުން ބުނާގޮތުން، އޭރުގެ މަޞްރަޙު އޮތް ގޮތުން، ޞައްދާޙު ޙުސައިން ނިންމަވާފައިއޮތީ މުޅި އިޒްރޭލްގެ ޢަސްކަރިއްޔާ ނެތިކޮށްލާފައި މެނުވީ ހުއްޓާނުލުމަށެވެ.
ޞައްދާމު ޙުސައިންދެކެ އެމެރިކާ އަދި އިޒްރޭލުން ޖެހިލުންވަނީ އެހެންވެގެންނެވެ. އޭރުގެ އިސްލާމީ ޤައުމުތަކުގެ ލީޑަރުންގެ ތެރެއިން، ކެރިހުރެ އިޒްރޭލަށް ޙަމަލާދިނީ ޞައްދާމު ޙުސައިން އެކަންޏެވެ. އެހެން ނަމަވެސް، މިއަދު ފަލަސްޠީނުގެ އެތަކެއް ރައްޔިތުން ޝަހީދުކޮށް، ލާއިންސާނީ އަނިޔާ އިޒްރޭލުން ދެމުންދާއިރު، އިސްލާމީ ބޮޑެތި ޤައުމުތަކުގެ ލީޑަރުން އެތިބެނީ އެއްވެސް އެއްޗެއް ނުބުނެއެވެ.
ޞައްދާމު ޙުސައިންއަށްފަހު ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނަށްޓަކައި، މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެއްވި ވެރިޔަކީ މިޞްރުގެ ކުރީގެ ރައީސް މުރުސީއެވެ. ފަލަސްޠީނުގެ މިނިވަންކަމަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރާ ހަމާސް އާއި އިސްލާމިކް ޖިހާދުފަދަ ބޮޑެތި ޖަމާޢަތްތަކާ ގުޅުން ބަދަހިކޮށް، ރަފާ ބޯޑަރު ހުޅުވައިދީ، މިޞްރުން ޚިދުމަތް ލިބޭނެ ގޮތްވެސް ހަދައިދިނެވެ. މިކަން އެމެރިކާއަށްވީ، ޤައުމީ ސަލާމަތަށްހުރި ނުރައްކަލަކަށެވެ. މިސަބަބާހުރެ، އެމެރިކާ އަދި އިޒްރޭލުން ފަންޑުކޮށްގެން އެތެރޭގެ ބަޣާވާތަކުން މުރުޞީ ވެރިކަމުން ދުރުކޮށް ޖަލަށްލިއެވެ.
މިއަދު، ޞައްދާމު ޙުސައިންއެއްވެސް، މުރުޞީއެއްވެސް ދުނިޔޭގައި ނެތެވެ. ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނަށްޓަކައި ބާރުހުރި އިސްލާމީ ޤައުމުތަކުން އެކަށޭނެ މަސަކަތްތަކެއް ކުރާތަނެއް ނުފެނެއެވެ.
1937 ވަނަ އަހަރު އުފަންވެވަޑައިގެންނެވި ސައްދާމް ވަނީ 1979 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 2003 ވަނަ އަހަރަށް އިރާޤުގައި ވެރިކަން ކުރައްވާފައެވެ. 2006 ވަނަ އަހަރު ޑިސެމްބަރު މަހު 30 ވަނަ ދުވަހު ސައްދާމް ހުސެއިން އަވަހާރަކޮށްލާފައިވަނީ އެމެރިކާ އަޑީގައި އޮވެގެންނެވެ.
