ކުރުވާހަކަ: އެންމެ ފަހު ދަތުރު

" މަށަށް ހަމަ ހީވަނީ، މިއޮއް ވިއްސާރަ މޫސުމުގައި، ތިހާ ބަލި ހާލުގައި، އެހާދުރަށް ދަތުރުކުރުމަކީ މޮޔަކަމެއް ހެން، އަހަރެމެން އިނދެގެން އުޅޭތާ މިވީ ފަންސާން އަހަރުތެރޭ ވެސް ޒަރާނާ ދުވަހަކު ވެސް އޭނާގެ ވާހަކަ އެއް ނުދައްކާ، ދެން މިއަދު އެ މީހާ ހޯދަން ދާން އުޅެނީ ކީއްވެ ކަމެއް ނުވިސްނޭ " އަހުމަދު ، އައިނު ފޮހެމުން ވާހަކަދެއްކިއެވެ.

ޒަރާނާ ހައްޖުން ގެނައި ފޮށްޓަށް ދެތިން ހެދުން ލާފައި އޭގެ މަތިން ބޮޑު ސިޓީ އުރައެއް ބާއްވާފައި ފޮށި ބަންދުކޮށްލިއެވެ.

ސޯފާގައި ރިމޯޓު ހިފައިގެން އިން ފައިސަލް އާ ދިމާއަށް ޒަރާނާ އެނބުރިލިއެވެ.

" ފައިސަލް ދާނަންތަ މަށާއެކީ، މި މަނިކުފާނު ވަޑައިގަންނަވާކަށް ބޭނުމެއް ނޫނޯ " ފިރިމީހާ އަހުމަދަށް އިޝާރާތް ކޮށްލަމުން ޒަރާނާ، އެ ދެމަފިރިންގެ ޒަމާންވީ އެކުވެރިޔާ އާ ވާހަކަދެއްކިއެވެ.

" އާނ.. ހަމަ ދާން ވީ، މިއަދު ތަ ފުރަނީ ؟ " ފައިސަލް ކުޑަކޮށް ހައިރާން ކަމާއެކު ބުނެލިއެވެ.

" ހްމް ދެ މުސްކުޅިން ރާއްޖެތެރެއަށް ގޮސް ތިބި ވަރަށް ވުރެ ބަލިވެގެން އާދޭ ، މަށެެއްވާ ނުދާނަން" އަހުމަދު ގެ ވާހަކައިން ނުރުހުންތެރިކަން ދެއްކިއަސް އޭނާ ހުރީ ހިނުތުން ވެފައެވެ. ޒަރާނާގެ ކޮންމެ އުފަލަކީ އޭނާގެ ވެސް އުފަލަކަށް ވާތީއެވެ.

ޒަރާނާ އާއި ފައިސަލް ، ރާއްޖޭގެ އުތުރުގެ އެ ރަށަށް ދާން ފުރީ އާދައިގެ މޫސުން ރަނގަޅު ދުވަހެއްގައެވެ. އެއަތޮޅުގެ އެއާޕޯޓުން، ދެން ފުރީ ދާން ބޭނުންވާ މަންޒިލަށެވެ. ލޯންޗް ދަތުރެއް ނުކުރާތާ އެތައް އަހަރެެއް ވެފައި ވާތީ ޒަރާނަގެ ބޮލަށް އެންބުރުންވެސް އަރައެވެ. ނަމަވެސް ކުރަން އުޅޭ ކަންތައް އެހެން ކަމަކާ ވިސްނޭ ވަރަށް ވުރެ ބޮޑެވެ.

އެމީހުން ދިޔައީ މީހުން މަދު ކުޑަ ރަށަކަށެވެ. ރަށުގެ އެކި ދިމަދިމާއިން ފެންނަނީ އަމާން ކަމެވެ. ފުރަތަމަ ވެސް ގޮސް ބައްދަލު ކުރީ ރަށުގެ ކައުންސިލަރާއެވެ. އޭނާއާ އެކު އެމީހުން ހޯދަން ބޭނުންވި ގެއަށް ދިޔައެވެ.

އާދައިގެ ފެންވަރަށް ހަދާފައިވާ ރީތިގެއެކެވެ. ގޯތިތެރޭގައި ގަސްއިންދާ ޖޯލިފަތި ބަހައްޓާފައި ހުރި އިރު ހިތްގައިމެވެ. ސަލާން ގޮވާލުމުން ގޭގެ ދޮރު ހުޅުވާލީ، އަށެއްކަ އަހަރުގެ އަންހެން ކުއްޖެކެވެ.

" ކޮބާ ކާފަ، ކޮބާ މިގޭ ބޮޑެތިމީހުން " ކައުންސިލަރު އަހާލިއެވެ.

" ކާފަ ނެތް، މާމަ ހުރީ ބަދިގޭގަ، މަންމަވީ އޮފީހުގަ، ބޮޑުބެއާ ބޮޑުބެދައްތަ ދިޔައީ ކޮއްކޮގޮވައިގެން ހޮސްޕިޓަލަށް"  އެކުއްޖާ ފައްޗަކަށް އަމުނާލިއެވެ.

ކައުންސިލަރު ގޮސް ޖޯލީގައި އިށީންނަމުން ޒަރާނާއާ ފައިސަލް އަށް ވެސް އިށީންނަން އިޝާރާތްކުރިއެވެ.

" މާމަ ކައިރީ ބުނޭ، ހޯދަން ބަޔަކު އައިސް ތިބިވާހަކަ، ކާފައަށް ވެސް ގުޅާލާފަ ބުނޭ " އޭނާ ކުޑަ ކުއްޖާއަށް ބުނެލިއެވެ.

އެކުއްޖާ އިރުކޮޅަކު ބަލަން  ހުރެފައި ދޮރުލައްޕާލާފައި ވަނެވެ.

ކައުންސިލަރު އެކި ވާހަކަ ދެއްކިއެވެ. އެރަށުގެ ވާހަކަތަކެވެ. އެމީހުން ހޯދަން އެއައި، ޒަރީފްގެ ވާހަކައެވެ. އޭނާގެ ރަނގަޅުވާހަކައާއި އޭނާގެ ދެކުދިންގެ ރަނގަޅުވާހަކައެވެ. އެމީހުންގެ މޮޅުވާހަކައެވެ.

ޒަރީފްގެ ހަޔާތާބެހޭގޮތުން އެނގެން ކިތަންމެ ބޭނުންވިނަމަވެސް ޒަރާނާއަށް އޭނާ ދައްކާ ވާހަކަ އަަޑެއްވެސް ނީވޭކަހަލައެވެ. އޭނާ އިނީ ހާސްވެފައެވެ. ޒަރީފް ފެނުމުން ވާނެ ގޮތަކާއި މެދު ކަންބޮޑުވެފައެވެ. 50 އަހަރު ތެރޭގައި ޒަރީފް މަތިން ހިތައް ނާރާ އެންމެ ދުވަހެއް ވެސް ނުދެއެވެ. އިއްޔެވީ ކަމެއްހެން އެހަނދާންތައް އޭނާގެ ވަށާލިއެވެ.

އުމުރުން އެންމެ އަށާރަ އަހަރުގައި އޭނާ އުފުލި ތަކުލީފުތަކެވެ. އެބިރުވެރި ރެއެވެ. ޖަލުގެ ކުޑަގޮޅިއެއްގައި ، އެކަނިމާއެކަނި އޮވެ އެކުއްޖާ ވިހޭރެއެވެ. ވިދާ ގުގުރާ ވާރޭވެހިވެހި އޮތް ފިނި ރެއެކެވެ. އަނދިރިކަން ވަށާލާފައިވާއިރު، ވިހަން ތަދު އައުމުން އޭނާއަށް ކުރެވުނު އިހުސާސްތަކެވެ. އެތުއްތު ފުރާނަ ދުނިޔެއަށް ނޭވާލުމާއެކު އޭނާ އުޅުނު ހާލެވެ. މަސްތުރަނުވެގެން ކުރި ބިރުވެރި ވޭންހުރި ކަންކަމެވެ. ކިތަންމެ ބޭނުންވިނަމަވެސް އެތުއްތު ދަރިފުޅު މެއާލާ ބޮނޑިކޮށްލަން ލިބުނީ އެރޭގެ ވަގުތުއެކަންޏެވެ. އިރުއެރިއިރު އޭނާގެ ދަރިފުޅު ގެންގޮސްފިއެވެ. ނުރައްކާތެރި ކުއްވެރިއަކަށް ލިބޭނީ ވެސް ކޮން އުފަލެއް ހެއްޔެވެ. ޖަލުގައި އޭނާ މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ، މީހަކު މެރި މީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ސިކުނޑި ހަމަނުޖެހޭ "ޕާޓޭ" އެއްގެ ގޮތުގައެވެ.  ހަގީގަތް އެނގުނީ ކާކަށް ހެެއްޔެވެ.

20 އަހަރަށް ފަހު ޒަރާނާ ޖަލުން މިނިވަންވިއެވެ. އެނބުރި މުޖުތަމައުއަށް ނިކުތީ މުޅިން ތަފާތު މީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އާއިލާއިން ބާކީ ކޮށްފައިވާތީ، ދާނެ ވަކިތަނެއް ނެތި އުޅެނިކޮށް، އެވަގުތު އޭނާގެ އަތުގައި ހިފީ އަހުމަދެވެ. އުމުރުން ސާޅިހާ ގާތްވެފައި ހުއްޓަސް، ޒަރާނާ އެކޭ އެއްގޮތަށް ޒުވާން ކަމާއި ރީތިކަން ލިބިފައިވާ، އަހުމަދަކީ އަހުލާގު ވެސް ރަނގަޅު މީހެކެވެ. އެދެމީހުން އެކީ ހޭދަކުރި ދިގު ދަތުރަކީ އުފާވެރި ދަތުރެކެވެ. ބިނާކުރި ހަޔާތަކީ، ކާމިޔާބު ހަޔާތެކެވެ. ލިބުނު ދެކުދިންނަށް ރަނގަޅު ތަރުބިއްޔަތުދެވުނެވެ. ދޮށީ ދަރިފުޅަކީ، ޑޮކްޓަރެކެވެ. ހަނގު ދަރިފުޅަކީ، ހުނަރުވެރި އާޓިސްޓެކެވެ.

ޒަރާނާގެ ހަޔާތުގެ ކޮންމެ ދުވަހަކީ، އޭނާއަށް ފުރަތަމަ ލިބުނު ދަރިފުޅު ދެކިލަން ބޭނުންވި ދުވަހެކެވެ.  ނަމަވެސް އެފުރުސަތެއް ނުލިބުނެވެ. ކުޑަކުދިންގެ ހިޔާއިން ޒަރީފް ނިކުތީ 18 އަހަރުވުމުންނެވެ. ވަޑާން ކުރުމާ، ރޭނުން ފަދަ މަސައްކަތް ދަސްވަފައި ހުރުމުން އޭނާ ދިޔައީ އެކުވެރިއަކާ އެކު މަސައްކަތް ކުރަން އުތުރުގެ ރަށަކަށެވެ. އެރަށުން މީހަކާ އިނދެގެން ދިރިއުޅެން ފެށީ އާދައިގެ ދިރިއުޅުމަށް ލޯބިކުރާތީއެވެ. އޭނާއަށް އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި އޭނާގެ ބައްޕައެއް ނުހުރެއެވެ. މަންމައަކީ ނުބައި ނުލަފާ ގައިދީއެކެވެ. އެހެންވެ މަންމައެއްވެސް ނެތްކަމަށް އޭނާ ވަނީ ނިންމާފައެވެ. ޒަރާނާއާ ބެހޭ އެއްވެސް މައުލޫމާތެއް އޮޅުންފިލުވާކަށް ވެސް ޒަރީފް ދުވަހަކު ވެސް ނޫޅެއެވެ.

ނަމަވެސް ޒަރީފްގެ ހުރިހާކަމެއް ވެސް ޒަރާނާ ބެލިއެވެ. އެކަމުގައި އެންމެ އެހީވެދިނީ ފައިސަލެވެ. ފައިސަލްއަކީ، ސްކޫލު ޒަމާނުންސުރެ ޒަރާނާގެ އެންމެގާތް އެކުވެރިޔާއެވެ. ސިއްރުވެރިޔާއެވެ. ޒުވާންކަމުގެ ޖޯޝުގައި ކުރި ހުރިހާކަމެއްގެ ބައިވެރިޔާއެވެ. ޖަލުން މިނިވަންވި އިރު ފައިސަލް ރާއްޖެއަކު ނެތެވެ. އެއިރު މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރީގައި މުގުލުގައި ހުރި އެކަކު ކަމުގައި އޭނާވިއެވެ. ފައިސާއަކީ އޭނާއަށް ފެންފަދައެއްޗެކެވެ. ސިޔާސީ މީހުނަށް ހަރަދުކުރުމާ، ގޭންގުތަކަކަށް ހަރަދު ކުރުމަކީ އޭނާގެ ބާރު ހުރިވަރެވެ. ނަމަވެސް ސިޔާސީ މަސްރަހަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ އަސަރު އެފަދަ މީހުނަށް ކުރެއެވެ. ފައިސަލްގެ ބަންދާއެކު އޭނާ ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފުރިއެވެ. އަހުމަދާއި ދިމާވީ އެގައުމުންނެވެ. ޒަރާނާއަށް އަޅާލާ އެހީވާން އެދުނީ ފައިސްލެވެ. އޭނާއަށް ރާއްޖެދެވޭނެކަމުގެ އުންމީދެއް އެއިރު ނެތީމައެވެ. ދިމާވި ކަންކަމާއެކު އޭނާ ވެސް ބަދަލުވިއެވެ. ކުރީގެ އުޅުން ދޫކޮށް ތައުބާވިއެވެ. ދުރުގައި ހުރެގެން ވެސް ޒަރާނާ އަށް އެހީވުމަށް ކުރެވުނު ކަމެއް ކުރިއެވެ. އެެތައް މަސައްކަތަކުން ވެސް ނުވި ކަމަކީ ޒަރާނާ ޖަލަށް ލުން ހުއްޓުވުމުވެ.

ޒަރާނާ ފުލުހުންނަށް ގުޅީ އަމިއްލައަށެވެ. މީހަކު މެރިކަމަށް އެއްބަސްވިއެވެ. ވަގުތުން ހަބަރުތަކުގައި އެކަން ހިނގިގޮތާ މުޅިން ހިލާފަށް ވާހަކަ ފެތުރުނެވެ. މަސްތުގެ ހާލުގައި ހުރި އަންހެނަކު ، އޭނާގެ ލޯބިވެރިޔާ މަރާލީ ފައިސާނުދީގެން ކަމަށް އަޑުފެތުރުނެވެ. ހަގީގަތަކީ، އެމީހާއަކީ ޒަރާނާގެ ލޯބިވެރިއެއްނޫންކަމެވެ. މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރި ނަމަވެސް، އޭނާއަކީ ކޮންމެ ކޮންމެ މީހަކު އޭނާގެ ފައިދާ ނަގަން ހުއްދަދިން މީހެއްނޫނެވެ. އެމީހާ އޭނާގެ އިއްފަތް ފޭރިގަންނަން މަސައްކަތް ކުރަނިކޮށް، އަމިއްލަ ރައްކާތެރިކަމަށްޓަކާ، އެމިހާގެ ކަރަށް ވަޅިއެއް ހަރާލެވުނު އިރު އެއީ ކިހާވަރެއްގެ ކަމެއްކަމެއް ޒަރާނާއަށް ނުވިސްނުނެވެ. އޭނާ ބޭނުންވީ އެކަމުގެ އަދަބު ލިބިގަންނާށެވެ. ނަމަވެސް ޖަލަށް ދިޔައިރު، ދިޔައީ އިތުރު ފުރާނައެއް ގޮވައިގެން ކަމެއް އޭނާއަކަަށް ނޭނގެއެވެ.

މާބަނޑު ދުވަސްތަކުގައި ، ޖަލުގައި ހޭދަކުރީ ވޭންދެނިވި ދުވަސްތަކެކެކެވެ.

އެހިޔާލުގައި އިން ޒަރާނާގެ ލޮލުން ކަރުނަ ފާއްދާލިއެވެ. ފައިސަލް މަޑުމަޑުން އޭނާގެ އަތުގައި ކޮށްޓާލިއެވެ. އަވަސް އަވަަހަށް މޫނު ފޮހެލާފައި ޒަރާނާ ދުރަށް ބަލާލިއެވެ. ކުރިމަތިން ފެންނަނަށް ހުރީ އެމޫނެއް ދުށުމުގެ އިންތިޒާރުގައި އުމުރު ހޭދަވި މޫނެވެ. އެތުއްތު މައުސޫމު މޫނު މިއަދު ފެންނަނީ ހަރު މީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ހިސާބަކަށް ނުރަވެފައިވާ ދިގު ތުނބުޅިއަކާއި ހިންހެޔޮ ހިނިތުންވުމެކެވެ. އެއީ ޒަރީފް ހެއްޔެވެ. ގަބޫލުކުރަން ވެސް ދަތިވެފައި ޒަރާނާ އިނެވެ.

ޒަރީފް އައިސް އެމީހުނާ ސަލާމްކޮށްލިއެވެ. ޒަރާނާ އަތް ދިއްކޮށްލިނަމަވެސް ޒަރީފް އޭނާއާ ސަލާމެއް ނުކުރިއެވެ. ބަދަލުގައި ހިނިތުންވެލާ ސަލާމް ގޮވާލިއެވެ. ދަރިފުޅުގެ ކުޑަނަމަވެސް ބީހިލުމަކަށް ކެތްމަދުވެފައި އިން ޒަރާނާގެ ހިތް ފަޅައިގެން ދިޔައެވެ.

" މިމީހުން ދަންނަމޯ ޒަރީފްގެ މަންމަ " ކައުންސިލަރު ބުނެލިއެވެ.

ޒަރީފްގެ މޫނުމަތީގައި ހީވީ އެއްޗަކުން ޖެހިހެންނެނެވެ.

" މަގޭ ނުހުންނާނެ މަންމައެއް " އޭނާ މޫނު އަނބުރާލިއެވެ.

ބުނާނެ އެއްޗެއް ހަދާނެ ގޮތެއް ޒަރާނާއަކަށް ނޭނގުނެވެ. މުޅިމީހާ ފިނިވެ ތުރުތުރު އަޅަން ފެށިއެވެ.

ޒަރީފް އޭނާގެ އަންހެނުންނަަށް ގޮވާލާފައި ގެއަށް ވަދެގެން ދިޔައެވެ. އެވަގުތު ޖޫސްތަށިތަކެއް ތަބަކަކަށް ލައިގެން މެދު އުމުރުގެ އަންހެނަކު ނިކުތެވެ.

އިތުރަށް އެތާގައި މަޑުކުރާނެ ހިތްވަރެއް ޒަރާނާއަކަށް ނުލިބުނެވެ. އެގެއިން ނިކުނަން  ހިނގައިގަތް ނަމަވެސް ޒަރާނާއަަށް މާދުރަށް ދެވޭގޮތެއްނުވިއެވެ. އޭނާ ވެއްޓިއްޖެއެވެ. އެވަގުތު ފައިސަލް ގޮސް އޭނާ ހިފެހެއްޓިއެވެ.

" ތިއީތަ ފައިސަލް އޭނާ ބެލި ގޮތަކީ " ޝަކުވާގެ ރާގެއްގައި ޒަރާނާއަށް ބުނެލެވުނެވެ.

" އަހަރެން ކިހިނެއް އޭނާ ބަލާނީ، އަހަންނަށް ކުރެވުނު ކަމެއް ކުރިން، ދުރުގަ ހުރެގެން، އޭނާގެ ނަމުގަ މިއަތޮޅުގެ އެންމެ ބޮޑު ރިސޯޓުގެ ހިއްސާ ވެސް ގަތިން، އޭނާ އަށް ދަތިވިޔަނުދީ އެތައް ކަމެއް މިރަށުން ފަސޭހަކޮށްދިނިން، އިތުރަށް ކިހިނެއް ބަލާނީ، މަވެސް ހުރީ އެތައް ޒަމާނެއް ވަންދެން ދުރުގަ .. މަ ވެސް ވިސްނިން އޭނާއާ މެދު، މަގޭ ވެސް ދަރި ވިއްޔާ.." ފައިސަލްގެ ލޮލުން ވެސް ރަރުނަ ފާއްދާލިއެވެ.

ސިކުނޑީގެ ޓިއުމަރަކާ ހަނގުރާމަ ކުރަމުން ދިޔަ ޒަރާނާގެ މުސްކުޅި ހަށިގަނޑަށް ކެތެއްނުވިއެވެ. އެތަށް އިހުސާސެެއް އެއްފަހަރާ ކުރަން ޖެހުމުން ޒަރާނާގެ ފުރާނަ އަށް އެނިކަމެތި ހަށިގަނޑުދޫކުރަން މަޖުބޫރުވީއެވެ. ދަރިފުޅު ދެކިލަން ކުރި އެދަތުރަކީ ޒަރާނާގެ އެންމެ ފަހު ދަތުރުކަމުގައި ވީއެވެ. އޭނާގެ ހަޔާތުގެ ދަތުރަކީ  ވެސް އެތައް ސިއްރަކާ އިހުސާސެއް ފޮރުވިފައިވާ ދަތުރެކެވެ.